Các loại thuốc bổ cho gia cầm nào là cần thiết? Chi tiết có tại đây
Thuốc bổ cho gia cầm là nhóm các chế phẩm dinh dưỡng bổ sung chứa vitamin, khoáng chất, axit amin, điện giải và các chất dinh dưỡng cần thiết khác, được thiết kế đặc biệt để hỗ trợ sức khỏe, tăng trưởng và năng suất của gà, vịt, ngan, cút và các loại gia cầm khác.
Không giống như thuốc điều trị bệnh, thuốc bổ gia cầm hoạt động như một giải pháp dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng, cải thiện tốc độ tăng trưởng và nâng cao chất lượng sản phẩm.Trong chăn nuôi gia cầm hiện đại, đặc biệt với mô hình nuôi công nghiệp hoặc bán công nghiệp, gia cầm thường đối mặt với nhiều yếu tố gây stress như mật độ nuôi cao, thay đổi thời tiết, vận chuyển, tiêm phòng và các bệnh tật.
Những yếu tố này làm suy giảm hệ miễn dịch, giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất. Thức ăn công nghiệp tuy được pha chế cân đối nhưng không phải lúc nào cũng đáp ứng đủ nhu cầu vi chất dinh dưỡng trong những giai đoạn đặc biệt này. Việc bổ sung thuốc bổ đúng cách giúp gia cầm có nguồn dinh dưỡng bổ sung ngay lập tức, không cần qua quá trình tiêu hóa phức tạp.
Các vitamin tan trong nước được hấp thu nhanh, giúp gia cầm phục hồi sức khỏe, tăng cường miễn dịch và duy trì năng suất ổn định. Nghiên cứu cho thấy việc bổ sung vitamin và khoáng chất đúng lúc có thể cải thiện tỷ lệ sống của gà con lên đến 15%, tăng tốc độ tăng trưởng 8-12% và nâng cao tỷ lệ đẻ trứng 5-10% ở gà mái.
Nội dung tóm tắt
Các thành phần quan trọng trong thuốc bổ gia cầm
Nhóm vitamin thiết yếu
Vitamin đóng vai trò như chất xúc tác cho hàng trăm phản ứng sinh hóa trong cơ thể gia cầm. Vitamin A rất quan trọng cho sự phát triển của niêm mạc đường hô hấp và tiêu hóa, giúp gia cầm chống lại nhiễm trùng tốt hơn. Thiếu vitamin A khiến gia cầm dễ bị viêm mắt, viêm mũi và các bệnh đường hô hấp.
- Vitamin D3 cần thiết cho sự hấp thu canxi và phốt pho, đảm bảo xương chắc khỏe và vỏ trứng dày. Gà thiếu vitamin D3 thường có biểu hiện xương yếu, đi khập khiễng, trứng vỏ mỏng hoặc không vỏ.
- Vitamin E kết hợp với selenium tạo thành hệ thống chống oxy hóa mạnh mẽ, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, tăng cường miễn dịch và cải thiện khả năng sinh sản.
- Các vitamin nhóm B bao gồm B1 (Thiamine), B2 (Riboflavin), B6 (Pyridoxine), B12 (Cobalamin), Niacin, Acid Pantothenic và Acid Folic đều quan trọng cho chuyển hóa năng lượng, phát triển thần kinh và sản xuất hồng cầu.
- Vitamin K cần thiết cho quá trình đông máu, giúp ngăn ngừa xuất huyết và chảy máu nội tạng.
- Vitamin C mặc dù gia cầm có thể tự tổng hợp, nhưng trong điều kiện stress nhiệt, bệnh tật hay vận chuyển, việc bổ sung vitamin C giúp giảm stress oxy hóa và tăng cường miễn dịch.
Điện giải – Chất điều hòa cân bằng nước
Điện giải là các khoáng chất mang điện tích như natri, kali, clo, magie và canxi, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng nước và pH trong cơ thể. Trong mùa nóng, gia cầm thở hổn hển để tản nhiệt, quá trình này làm mất nhiều nước và điện giải qua đường hô hấp, dẫn đến mất cân bằng điện giải và tình trạng kiềm máu.
Thiếu điện giải khiến gia cầm uống ít nước, ăn kém, yếu ớt và có thể gây chết đột ngột do suy tim.Bổ sung điện giải giúp kích thích gia cầm uống nhiều nước hơn, duy trì độ ẩm cơ thể và cân bằng các quá trình sinh lý. Kali đặc biệt quan trọng trong mùa nóng vì giúp điều hòa nhiệt độ cơ thể và duy trì hoạt động tim mạch. Natri và clo cần thiết cho sự hấp thu dinh dưỡng qua thành ruột và duy trì áp suất thẩm thấu. Các chế phẩm điện giải thường chứa thêm glucose hoặc dextrose để cung cấp năng lượng nhanh, giúp gia cầm phục hồi sức lực trong và sau những giai đoạn stress.
Axit amin – Khối xây dựng protein
Axit amin là thành phần cấu tạo nên protein, cần thiết cho mọi quá trình sinh trưởng, phát triển cơ bắp, lông vũ, trứng và các mô trong cơ thể. Mặc dù gia cầm có thể tổng hợp một số axit amin, nhưng có 10 axit amin thiết yếu phải được cung cấp qua thức ăn hoặc bổ sung. Methionine và lysine là hai axit amin giới hạn đầu tiên trong khẩu phần gia cầm, có ý nghĩa quyết định đến tốc độ tăng trưởng và năng suất đẻ trứng.
Việc bổ sung axit amin tổng hợp trong thuốc bổ giúp cân bằng amino acid trong khẩu phần, cải thiện tỷ lệ chuyển hóa thức ăn và giảm bài tiết nitơ ra môi trường. Nghiên cứu cho thấy bổ sung axit amin đúng cách có thể giảm hàm lượng protein thô trong thức ăn xuống 2-3% mà vẫn duy trì hoặc cải thiện năng suất, giúp tiết kiệm chi phí thức ăn đáng kể.
Threonine quan trọng cho hệ miễn dịch đường ruột, arginine cần thiết cho chức năng miễn dịch và tryptophan ảnh hưởng đến hành vi và giảm stress ở gia cầm.
Khoáng chất vi lượng
Ngoài các khoáng chất đại lượng như canxi và phốt pho thường có đủ trong thức ăn, các khoáng chất vi lượng như kẽm, đồng, mangan, sắt, iot và selenium cũng vô cùng quan trọng.
- Kẽm cần thiết cho hơn 300 enzyme trong cơ thể, tham gia vào quá trình tổng hợp DNA, phân chia tế bào và chức năng miễn dịch. Thiếu kẽm khiến gia cầm phát triển chậm, lông kém, da nứt nẻ và giảm khả năng chống bệnh.
- Selenium kết hợp với vitamin E tạo thành enzyme glutathione peroxidase, bảo vệ màng tế bào khỏi tổn thương oxy hóa. Đồng quan trọng cho sự hình thành hemoglobin và chuyển hóa sắt, thiếu đồng gây thiếu máu và xương yếu.
- Mangan cần thiết cho sự phát triển xương và chức năng sinh sản, thiếu mangan gây chân cong, khớp sưng và vỏ trứng mỏng.
- Chromium giúp cải thiện chuyển hóa glucose và giảm stress, đặc biệt hữu ích trong mùa nóng.
Probiotic và enzyme tiêu hóa
Nhiều chế phẩm thuốc bổ hiện đại còn bổ sung probiotic (vi khuẩn có lợi) và enzyme tiêu hóa. Probiotic giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ngăn chặn vi khuẩn gây bệnh phát triển, tăng cường hấp thu dinh dưỡng và cải thiện hệ miễn dịch. Các chủng Lactobacillus và Bifidobacterium thường được sử dụng trong các sản phẩm cho gia cầm, giúp cải thiện tiêu hóa và giảm tiêu chảy.
Enzyme tiêu hóa như amylase, protease và lipase giúp phân giải tinh bột, protein và chất béo hiệu quả hơn, tăng tỷ lệ hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn. Phytase đặc biệt quan trọng vì giúp giải phóng phốt pho bị gắn kết trong phytate của ngũ cốc, giảm nhu cầu bổ sung phốt pho vô cơ và giảm ô nhiễm môi trường.
Khi nào cần bổ sung thuốc bổ cho gia cầm?
Giai đoạn gà con mới nở
Đây là giai đoạn quan trọng và nhạy cảm nhất trong đời sống của gia cầm. Gà con mới nở có hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn chỉnh, hệ miễn dịch còn yếu và dự trữ năng lượng từ túi noãn hoàng chỉ đủ dùng trong 48-72 giờ đầu. Nhiều gà con phải trải qua quá trình vận chuyển dài từ trại ấp đến trang trại, trong điều kiện thiếu nước và thức ăn, dẫn đến mất nước và kiệt sức.
Việc cung cấp thuốc bổ chuyên dụng cho gà con ngay khi chúng đến trang trại là vô cùng quan trọng. Các loại gel hydrating chứa glucose, axit amin, vitamin và điện giải cung cấp năng lượng tức thì, giúp kích thích tiêu hóa, tăng cường miễn dịch và ngăn ngừa mất nước. Bổ sung trong 3-5 ngày đầu đời có thể cải thiện tỷ lệ sống lên 10-15% và giúp gà con có khởi đầu tốt hơn.
Thời kỳ stress và thay đổi
Gia cầm rất nhạy cảm với stress do nhiều nguyên nhân khác nhau. Stress nhiệt trong mùa hè khiến gà giảm ăn, uống nhiều nước, thở hổn hển và có thể chết đột ngột do suy tim hoặc kiềm máu. Bổ sung điện giải kết hợp vitamin C trong mùa nóng giúp duy trì cân bằng nước, cải thiện khả năng tản nhiệt và giảm tỷ lệ chết. Liều khuyến cáo là 1 gram hỗn hợp vitamin-điện giải cho 1 gallon nước (khoảng 3.8 lít), cho uống liên tục trong những ngày nóng nhất.
Vận chuyển, chuyển chuồng, cắt mỏ, tiêm phòng đều là những thời điểm gây stress cao cho gia cầm. Bổ sung thuốc bổ trước và sau các thao tác này 2-3 ngày giúp giảm tác động tiêu cực, duy trì ăn uống và tăng trưởng bình thường. Khi thay đổi khẩu phần thức ăn, đặc biệt từ giai đoạn gà con sang giai đoạn sinh trưởng hoặc từ sinh trưởng sang đẻ trứng, việc bổ sung thuốc bổ giúp hệ tiêu hóa thích nghi tốt hơn, tránh tiêu chảy và giảm ăn.
Trong và sau khi bệnh
Khi gia cầm bị bệnh, đặc biệt các bệnh đường hô hấp, tiêu hóa hay nhiễm trùng, cơ thể tiêu tốn rất nhiều năng lượng và chất dinh dưỡng để chống lại bệnh tật. Khả năng ăn uống và hấp thu dinh dưỡng giảm sút, trong khi nhu cầu về vitamin và khoáng chất lại tăng cao. Bổ sung thuốc bổ trong thời gian điều trị giúp cung cấp dinh dưỡng cần thiết, hỗ trợ hệ miễn dịch và tăng tốc độ phục hồi.
Sau khi khỏi bệnh, gia cầm cần thời gian để hồi phục hoàn toàn về sức khỏe và năng suất. Tiếp tục bổ sung thuốc bổ thêm 1-2 tuần sau khi hết triệu chứng bệnh giúp gia cầm lấy lại sức nhanh hơn, tăng cân trở lại và sớm đạt năng suất như trước. Đặc biệt chú ý bổ sung vitamin B12, acid folic và sắt để kích thích tạo máu sau những bệnh gây thiếu máu hoặc xuất huyết.
Giai đoạn sinh sản và đẻ trứng
Gà mái khi bắt đầu đẻ trứng có nhu cầu dinh dưỡng tăng cao, đặc biệt về canxi, phốt pho, vitamin D và protein. Mỗi quả trứng chứa khoảng 2 gram canxi ở vỏ, nếu khẩu phần không đủ canxi, gà sẽ huy động canxi từ xương, dẫn đến xương yếu, gãy xương và tình trạng “mệt mỏi lồng trứng”. Bổ sung vitamin D3, canxi và phốt pho theo tỷ lệ cân đối giúp cải thiện chất lượng vỏ trứng và kéo dài thời gian đẻ của gà mái.
Vitamin E và selenium đặc biệt quan trọng cho chất lượng trứng và khả năng sinh sản. Thiếu hai chất này gây giảm tỷ lệ thụ tinh, tăng tỷ lệ phôi chết, trứng có chất lượng kém. Bổ sung thuốc bổ chứa vitamin E (160 IU/lít nước) và selenium trong thời kỳ sinh sản giúp cải thiện tỷ lệ nở, tăng sức sống của gà con và kéo dài tuổi thọ sinh sản của gà mái.
Cách chọn thuốc bổ phù hợp
Dựa vào đối tượng sử dụng
Mỗi giai đoạn phát triển của gia cầm có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, do đó cần chọn sản phẩm phù hợp.
Thuốc bổ cho gà con thường chứa hàm lượng vitamin cao hơn, có thêm axit amin và probiotic để hỗ trợ tiêu hóa và miễn dịch. Glucose hoặc dextrose là thành phần quan trọng cung cấp năng lượng nhanh cho gà con. Các sản phẩm dạng gel hoặc bột dễ hòa tan được ưa chuộng vì dễ sử dụng và hấp thu nhanh.
Thuốc bổ cho gà thịt đang sinh trưởng tập trung vào hỗ trợ tăng trọng nhanh, cải thiện tỷ lệ chuyển hóa thức ăn và tăng cường sức khỏe xương khớp. Các sản phẩm này thường chứa hàm lượng cao axit amin, đặc biệt methionine và lysine, kết hợp vitamin B-complex để tối ưu hóa chuyển hóa năng lượng.
Đối với gà mái đẻ, cần chọn sản phẩm giàu canxi, phốt pho, vitamin D3 và các chất dinh dưỡng hỗ trợ sinh sản như vitamin E, selenium và acid folic.
Xem xét thành phần và hàm lượngKhi chọn thuốc bổ, cần đọc kỹ nhãn sản phẩm để biết thành phần cụ thể và hàm lượng từng chất. Một sản phẩm tốt thường chứa đầy đủ các vitamin thiết yếu (A, D3, E, K, B-complex, C), khoáng chất vi lượng (kẽm, đồng, mangan, selenium) và điện giải (natri, kali, clo). H
àm lượng vitamin A nên ở mức 125.000-200.000 IU/kg sản phẩm, vitamin D3 khoảng 40.000-60.000 IU/kg và vitamin E từ 100-200 IU/kg. Cần tránh các sản phẩm chỉ ghi chung chung “chứa vitamin, khoáng chất” mà không nêu rõ loại và hàm lượng cụ thể. Kiểm tra hạn sử dụng và điều kiện bảo quản, vitamin dễ bị phân hủy theo thời gian, đặc biệt khi tiếp xúc với nhiệt độ cao, ánh sáng và độ ẩm. Ưu tiên các sản phẩm được đóng gói kín, có hạn sử dụng rõ ràng và được sản xuất bởi các công ty uy tín, có giấy phép lưu hành từ cơ quan chức năng.
Dạng bào chế và cách sử dụng
Thuốc bổ gia cầm có nhiều dạng khác nhau, mỗi dạng có ưu nhược điểm riêng. Dạng bột tan trong nước là phổ biến nhất, dễ sử dụng, chỉ cần pha vào nước uống theo tỷ lệ hướng dẫn. Ưu điểm là toàn bộ đàn đều được bổ sung đồng đều, nhược điểm là cần đảm bảo gia cầm uống đủ nước và phải thay nước mới hàng ngày vì vitamin dễ bị phân hủy. Liều thường là 1 gram bột cho 1 gallon (3.8 lít) nước uống trong 3-5 ngày.
Dạng lỏng có ưu điểm hòa tan nhanh, không để lại cặn, thích hợp sử dụng với hệ thống cấp nước tự động. Tuy nhiên giá thành thường cao hơn dạng bột. Dạng gel dành cho gà con rất tiện lợi, cung cấp cả nước và dinh dưỡng, đặc biệt hữu ích khi vận chuyển hoặc gà con chưa biết uống nước.
Dạng pha vào thức ăn ít phổ biến hơn vì khó kiểm soát liều lượng và vitamin dễ bị phá hủy trong quá trình chế biến thức ăn viên.
Cách sử dụng thuốc bổ đúng cách
Liều lượng và thời gian sử dụng
Tuân thủ đúng liều lượng hướng dẫn trên nhãn sản phẩm là vô cùng quan trọng. Sử dụng quá liều không những lãng phí mà còn có thể gây hại, đặc biệt với các vitamin tan trong mỡ như A, D, E, K có thể tích tụ trong cơ thể và gây độc nếu dùng quá liều.
- Vitamin A quá liều gây chán ăn, xương yếu và rối loạn phát triển.
- Vitamin D3 quá liều gây canxi hóa mô mềm, sỏi thận và suy thận.
Thời gian sử dụng cũng cần được tuân thủ. Đối với mục đích phòng ngừa và tăng cường sức khỏe, thường bổ sung 3-5 ngày mỗi tháng hoặc vào những thời điểm stress như thay đổi thời tiết, tiêm phòng. Trong trường hợp gia cầm bị bệnh hoặc đang hồi phục, có thể kéo dài thời gian bổ sung lên 7-14 ngày tùy tình trạng. Không nên sử dụng liên tục trong thời gian quá dài vì có thể làm rối loạn cân bằng dinh dưỡng và giảm hiệu quả.
Pha chế và bảo quản
Khi pha thuốc bổ vào nước, cần sử dụng nước sạch, mát, không chứa clo dư hoặc các chất hóa học khác có thể phá hủy vitamin. Nên pha một lượng vừa đủ cho một ngày sử dụng vì vitamin trong nước dễ bị phân hủy, đặc biệt vitamin C và các vitamin nhóm B.
Nếu thời tiết nóng, nên thay nước 2 lần trong ngày để đảm bảo chất lượng và kích thích gia cầm uống nhiều hơn. Máng uống cần được làm sạch trước khi đổ nước có pha thuốc bổ để tránh vi khuẩn và chất bẩn ảnh hưởng đến chất lượng dung dịch. Thuốc bổ dạng bột chưa pha cần được bảo quản ở nơi khô ráo, mát mẻ, tránh ánh sáng trực tiếp và độ ẩm cao. Đậy kín nắp sau mỗi lần sử dụng, không để phần đã dùng rồi vào thì dễ bị vón cục và giảm hiệu lực. Sử dụng hết trong vòng 6 tháng sau khi mở nắp để đảm bảo hiệu quả.
Kết hợp với chế độ dinh dưỡng tổng thể
Thuốc bổ chỉ là giải pháp bổ sung, không thể thay thế cho chế độ dinh dưỡng cơ bản từ thức ăn. Người chăn nuôi vẫn cần đảm bảo gia cầm được ăn đủ lượng thức ăn chất lượng tốt, cân đối về protein, năng lượng, chất béo, vitamin và khoáng chất theo nhu cầu từng giai đoạn. Thức ăn hỗn hợp công nghiệp đã được tính toán cân đối dinh dưỡng, nhưng cần kiểm tra hạn sử dụng và điều kiện bảo quản để vitamin không bị mất hoặc giảm hiệu lực.
Gia cầm uống nhiều nước hơn lượng thức ăn gấp 1.5-2 lần, nước không chỉ giúp tiêu hóa mà còn điều hòa nhiệt độ cơ thể. Môi trường chuồng trại sạch sẽ, thông thoáng, mật độ nuôi hợp lý cũng góp phần quan trọng vào sức khỏe tổng thể. Giảm stress, tạo môi trường thoải mái giúp gia cầm hấp thu và sử dụng dinh dưỡng hiệu quả hơn.
Những lưu ý quan trọng
Không lạm dụng thuốc bổ
Một trong những sai lầm phổ biến của người chăn nuôi là nghĩ rằng càng bổ sung nhiều vitamin thì gia cầm càng khỏe và phát triển nhanh. Thực tế, việc bổ sung quá mức không chỉ lãng phí mà còn có thể gây hại. Vitamin tan trong nước như B, C tuy ít gây độc nhưng dùng quá nhiều làm tăng gánh nặng cho thận và gây lãng phí vì phần dư thừa sẽ bị bài tiết qua nước tiểu.Khoáng chất vi lượng cũng cần được cân nhắc cẩn thận.
Selenium rất cần thiết nhưng biên độ an toàn hẹp, quá liều selenium gây ngộ độc với triệu chứng rụng lông, móng guốc biến dạng, giảm ăn và chết. Kẽm quá liều ức chế hấp thu đồng và sắt, gây thiếu máu và rối loạn chuyển hóa. Do đó, luôn tuân thủ liều lượng khuyến cáo và không tự ý tăng liều mà không có tư vấn từ chuyên gia.
Quan sát phản ứng của đàn gia cầm
Sau khi bổ sung thuốc bổ, cần theo dõi sát phản ứng của đàn. Dấu hiệu tích cực bao gồm gia cầm uống nước nhiều hơn (khi bổ sung điện giải), lông bóng mượt hơn, hoạt động sôi nổi, ăn uống tốt và phân có màu sắc bình thường. Gà con phát triển đều, tăng cân đều đặn và ít bị bệnh là dấu hiệu cho thấy chương trình bổ sung đang hiệu quả.
Gà mái đẻ cải thiện tỷ lệ đẻ, trứng có vỏ chắc và màu lòng đỏ đậm hơn.Tuy nhiên, nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường như gia cầm uống nước quá nhiều hoặc quá ít, phân lỏng kéo dài, giảm ăn, lông xù hoặc có biểu hiện bệnh tật, cần dừng bổ sung và tìm hiểu nguyên nhân. Có thể là do thuốc bổ không phù hợp, quá liều hoặc gia cầm đang mắc bệnh cần điều trị chuyên biệt. Trong trường hợp này, nên tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để có hướng xử lý đúng đắn.
Phối hợp với các biện pháp khác
Thuốc bổ phát huy tác dụng tốt nhất khi được sử dụng trong một chương trình quản lý tổng thể. Tiêm phòng vaccine đầy đủ theo lịch giúp tạo miễn dịch chủ động, bảo vệ gia cầm khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Khi kết hợp tiêm phòng với bổ sung vitamin, đặc biệt vitamin E và C, có thể tăng cường đáp ứng miễn dịch và giảm phản ứng phụ sau tiêm.
Kiểm soát ký sinh trùng bằng cách tẩy giun định kỳ 2-3 tháng một lần giúp gia cầm hấp thu dinh dưỡng tốt hơn, tăng hiệu quả của thuốc bổ. Giun sán trong ruột cạnh tranh thức ăn với vật chủ, gây thiếu máu và suy dinh dưỡng, làm giảm hiệu quả của mọi biện pháp bổ sung.
Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, khô ráo, thông thoáng kết hợp với khử trùng định kỳ tạo môi trường sống lý tưởng, giảm áp lực mầm bệnh và giúp gia cầm khỏe mạnh hơn.
Sai lầm thường gặp cần tránh
Sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc
Thị trường thuốc bổ gia cầm hiện nay rất đa dạng với nhiều sản phẩm khác nhau về chất lượng và giá cả. Một số người chăn nuôi vì muốn tiết kiệm chi phí nên chọn những sản phẩm giá rẻ, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có nhãn mác đầy đủ hoặc không được cơ quan chức năng cấp phép. Những sản phẩm này có thể không chứa đủ hàm lượng vitamin như quảng cáo, thậm chí chứa tạp chất gây hại cho gia cầm.
Hậu quả của việc sử dụng sản phẩm kém chất lượng không chỉ là lãng phí tiền bạc mà còn có thể gây ngộ độc, rối loạn tiêu hóa hoặc không mang lại hiệu quả nào, khiến người chăn nuôi mất niềm tin vào giải pháp bổ sung dinh dưỡng. Do đó, nên chọn sản phẩm của các thương hiệu uy tín, có giấy phép lưu hành từ Cục Thú y, được phân phối bởi các đại lý chính thức và có tem chống giả rõ ràng.
Bổ sung không đúng thời điểm
Nhiều người chăn nuôi chỉ nghĩ đến việc bổ sung thuốc bổ khi gia cầm đã có dấu hiệu bệnh hoặc suy yếu rõ rệt. Tuy nhiên, lúc này tổn thương đã xảy ra và việc phục hồi sẽ khó khăn và tốn kém hơn nhiều. Cách tiếp cận đúng đắn là bổ sung chủ động vào những thời điểm quan trọng như gà con mới về, trước và sau tiêm phòng, khi thời tiết thay đổi đột ngột, hoặc theo lịch trình định kỳ để duy trì sức khỏe tối ưu.
Một sai lầm khác là bổ sung quá muộn trong quá trình bệnh. Khi gia cầm đã bệnh nặng, không ăn uống được, việc cho uống thuốc bổ qua nước có thể không hiệu quả vì chúng không uống nước. Trong trường hợp này, cần ưu tiên điều trị bệnh bằng thuốc chuyên biệt, có thể kết hợp tiêm vitamin trực tiếp nếu cần thiết, và chỉ bổ sung thuốc bổ qua nước uống khi gia cầm đã bắt đầu ăn uống trở lại.
Không chú ý đến điều kiện bảo quản
Vitamin là những chất rất dễ bị phân hủy dưới tác động của nhiệt độ cao, ánh sáng, độ ẩm và oxy. Nhiều người chăn nuôi mua thuốc bổ về để ở nơi nóng, ẩm hoặc ngay gần cửa sổ có ánh nắng chiếu vào, khiến vitamin bị mất tác dụng nhanh chóng. Thuốc bổ dạng bột nếu bị ẩm sẽ vón cục, thay đổi màu sắc và mùi, dấu hiệu cho thấy sản phẩm đã bị hư hỏng.
Một số người chăn nuôi pha một lượng lớn nước có thuốc bổ và để sử dụng nhiều ngày, đây là sai lầm nghiêm trọng. Vitamin trong nước chỉ ổn định trong vài giờ, sau đó bị oxy hóa và phân hủy, đặc biệt ở nhiệt độ cao. Nước để lâu còn là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, có thể gây bệnh đường tiêu hóa cho gia cầm. Luôn pha thuốc mới mỗi ngày, bảo quản thuốc ở nơi khô mát và sử dụng hết trong thời hạn khuyến cáo.
Thuốc bổ là công cụ hữu ích trong việc nâng cao sức khỏe, năng suất và khả năng sinh sản của đàn gia cầm. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu, người chăn nuôi cần có kiến thức đúng đắn về các loại thuốc bổ, thành phần dinh dưỡng, thời điểm sử dụng và cách sử dụng phù hợp. Việc bổ sung phải được thực hiện một cách khoa học, dựa trên nhu cầu thực tế của gia cầm ở từng giai đoạn phát triển và tình trạng sức khỏe cụ thể.
Không nên xem thuốc bổ như một giải pháp thần kỳ có thể thay thế cho quản lý chăm sóc cơ bản. Thức ăn chất lượng, nước uống sạch, môi trường chuồng trại tốt, tiêm phòng đầy đủ và các biện pháp phòng bệnh tổng hợp vẫn là nền tảng quan trọng nhất. Thuốc bổ chỉ phát huy tác dụng tốt khi được sử dụng như một phần của chương trình quản lý toàn diện, giúp tối ưu hóa tiềm năng di truyền và năng suất của đàn gia cầm.
Khi có thắc mắc hoặc gặp vấn đề trong quá trình chăn nuôi, người chăn nuôi nên tham khảo ý kiến của bác sĩ thú y hoặc kỹ thuật viên chăn nuôi có kinh nghiệm. Mỗi trang trại có điều kiện riêng, loại gia cầm khác nhau và mục tiêu sản xuất khác nhau, do đó cần có chương trình bổ sung dinh dưỡng phù hợp và linh hoạt. Với cách tiếp cận đúng đắn, thuốc bổ sẽ là người bạn đồng hành đáng tin cậy, giúp người chăn nuôi đạt được thành công và hiệu quả kinh tế cao trong hoạt động chăn nuôi gia cầm.
